Deneme Sınavları DHBT DKAB İslam Kültür Ve Medeniyeti MBSTS İslam Kültür ve Medeniyeti – Test 6 28 Şubat 2022 Arif_Arslaner İslam Kültür ve Medeniyeti - Test 6 Şu kişi tarafından oluşturuldu Arif_Arslaner İslam Kültür ve Medeniyeti - Test 6 1 / 50 Adil bir toplum düzeni oluşturmak gayesiyle ortaya çıkmış ve İslam medeniyetinde en üst yargı makamı kabul edilmiş mezâlim mahkemesi ilk defa hangi dönemde, kim tarafından kurulmuştur? Abbasiler- Harun Reşid Endülüs Emevileri- Abdurrahman Selçuklular-Tuğrul Bey Osmanlılar-II. Murat Emeviler- Halife Abdülmelik b. Mervan 2 / 50 Osmanlı döneminde açık duruşma biçiminde gerçekleşen mahkemelerde kadıların yanında, davanın kurallara uygun görüldüğünü tespit eden heyete ne ad verilir? Kazaskerlik Muhzır Meclis-i Vükelâ Şuhûdu’l-hâl Kadıasker 3 / 50 Aşağıdakilerden hangisi Allah ve insan hakkının bir arada bulunduğu haklardır? Ortak hak Hukukullah Hukuku’l-ibâd İnsan hakkı Allah hakkı 4 / 50 Ahi Evran’ın çabaları sonucunda ahilik teşkilâtı ilk defa nerede kurulmuştur? Nevşehir Eskişehir Kırşehir Balıkesir Konya Ahi Evran’ın çabaları sonucunda ilk defa Kırşehir’de XIII. asırda kurulmuştur. 5 / 50 Adalet bakanı veya başsavcı durumunda bulunan Emir-i Dâd’ın görevde olduğu dönem aşağıdakilerden hangisidir? Abbasiler Sümerliler Selçuklular Osmanlılar Emeviler 6 / 50 Aşağıdakilerden hangisi şurta’nın görevlerindendir? Dinî meselelerle ilgili anlaşmazlıkları halledip ayırt etmek. Kadı hükümlerine yapılan itirazlara bakmak. Araştırmak, hüküm vermekte temkinli ve yavaş davranmak. Devletin güvenliği ve kamu düzeniyle ilgili suçlarla ilgilenmek. Kamu düzeniyle (asayiş) ilgili işleri kontrol etmek ve bazen de hemen halledilmesi gereken cinayetlerle ilgilenmek. 7 / 50 Aşağıdakilerden hangisi kadıların yardımcısıdır? Nâib Arif Emin Gulam Terazicibaşı 8 / 50 Abbasi devrinde muhakeme işlerine dair aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Zaman zaman halifeler, kadıları kendi istekleri doğrultusunda hüküm vermeye zorlardı. Irak kadısı Mâliki mezhebine, Suriye ve Kuzey Afrika kadısı Hanefi mezhebine, Mısır’daki kadı da Şafiî mezhebine göre hüküm verirdi. Kadıların bakmaktan aciz kaldıkları davalara sâhibü’l-mezâlim denilen görevliler bakar, halife veya vali adına hüküm verirlerdi. Mahkemelerdeki duruşmalarda muhafızlar, kadılar, fakihler, kâtipler ve şahitlerden müteşekkil beş grup görevlinin mutlaka hazır bulunması gerekirdi. Bu dönemde adliye teşkilâtı, mahkeme, mezâlim mahkemeleri ve hisbe teşkilâtından oluşuyordu. Irak kadısı Hanefi mezhebine, Suriye ve Kuzey Afrika kadısı Mâliki mezhebine, Mısır’daki kadı da Şafiî mezhebine göre hüküm verirdi. 9 / 50 Abbasiler döneminde hem gelir tahsil eden hem de gerekli yerler harcama yapan divana ne ad verilir? Divan-ı istifa Divanü’z-zimam Divan-ı işraf Divanü’l harac Divan-ı müstevfi 10 / 50 İslam tarihinde günümüzde bilinen anlamda hapishane kim zamanında ortaya çıkmıştır? Hz. Muhammed (s.a.v.) Hz. Ebu Bekir Hz. Ömer Hz. Osman Hz. Ali 11 / 50 Mezâlim mahkemeleri uygulamasının tam teşkilâtlı bir kurum olarak ortaya çıkışına dair ilk adımlar hangi dönemde atılmıştır? Osmanlılar Hz. Ömer Emeviler Selçuklular Abbasiler 12 / 50 Aşağıdakilerden hangisi mahkeme başkanının verdiği kararın hukuka uygunluğunu tespit eden ve aynı zamanda bilgilerine müracaat edilen kimselere verilen addır? Sahibü’l-mezâlim Şuhud Hükümdar Vezir Kadı 13 / 50 Halife Hz. Ömer’in fey gelirlerini dağıtmak için kurduğu teşkilat hangisidir? İhtisap Vakıf Divan Beytülmal Ahilik 14 / 50 Aşağıdakilerden hangisi Selçuklular döneminde orduda görev yapan ve askerler arasında ortaya çıkan davalara bakan kadılara verilen isimdir? Kadıleşker Emir-i Dâd Şuhûdu’l-hâl Udûlu’l-müslimîn Divan-ı Hümayûn 15 / 50 Selçuklular devrinde muhakeme işlerine dair;I. Adalet bakanı veya başsavcı durumunda bulunan Emir-i Dâd’ın başkanlık ettiği bir çeşit “mezâlim mahkemesi vardı.II. Emir-i Dâd olağanüstü yetkilere sahipti.III. Adlî teşkilâtın başında doğrudan Sultan tarafından tayin edilen “kâdilkudat” bulunuyordu.IV. Mahkemede örfî hukuk geçerli idi.yukarıdakilerden hangileri doğrudur? I ve II II ve III I, II ve III III ve IV Hepsi 16 / 50 1826 yılında Osmanlı’da Yeniçeriliğin kaldırılmasıyla birlikte şehir idaresinde daha geniş yetkilerle kontrolü sağlayacak yeni bir idarî sistemin kurulmuştur. Bu idare sistemini sağlayan görevli aşağıdakilerden hangisidir? Muhtesib İhtisab ağası İhtisab emini İhtisab nazırı Huddam-ı ihtisâb Osmanlı devlet teşkilâtında köklü değişiklikler II. Mahmud (1808-1839) zamanında yapıldı. 1826 yılında Yeniçeriliğin ortadan kaldırılmasından sonra şehir idaresinde daha geniş yetkilerle kontrolü sağlayacak yeni bir idarî sistemin kurulması gerektiğinden, başlangıçta muhtesib, ihtisab ağası, ihtisab emini gibi unvanlarla hisbe teşkilâtını idare eden kimse, 1826 tarihli nizamnâme ile “ihtisab nazırı” ünvanını almıştı. 17 / 50 Kazaskerlik görevi aşağıdakilerden hangisi ile eşdeğer anlamdadır? Muhtesib Mezalim Ordu kadısı Ordu kadısı Hisbe 18 / 50 Osmanlılarda Kazaskerlik aşağıdaki hangi kişilerin zamanında ortaya çıkmıştır? I. Murad Halife Mu’tazım Harun Reşid Hulefâ-yı Râşidîn Halife Hişam 19 / 50 Osmanlı döneminde tarafların iddia ve savunmalarını, şahitlerin beyanını tam ve doğru bir şekilde kaydetmekle görevli kişiler kimdir? Muhzır Naib Kazasker Kadı Katib 20 / 50 Osmanlılar Dönemi’nde Şer’î hükümler aşağıdaki ilkelerden hangisine dayandırılmamıştır? Kur’an İcmâ Kıyas Hadis Hükümdarın irâdesine bağlı olarak koyduğu kurallar 21 / 50 Kadıların verdiği kararların toplandığı defterlerin bulundurulması ihtiyacı hangi devirde doğmuştur? Hulefâ-yı râşidîn devri Emeviler devri Abbasiler devri Selçuklular devri Hz. Ömer Emeviler devrinde kadıların verdiği kararların toplandığı defterlerin bulundurulması ihtiyacı doğdu. Bu yöntem Hasımların birbirine düşman haline gelmesi sebebiyle bu tür siciller tutuldu. 22 / 50 Emeviler devrinde muhakeme işlerine dair aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Kadı, içtihadının gerektirdiği doğrultuda bizzat kendisi karar verirdi. Kadılar, kararlarında bağımsız değil, yargı siyasetten etkileniyordu. Halife, kadıların verdiği kararlarla ilgilenir, onlardan adaletten sapanları azlederdi. Kadılık görevini yürütenler halkın seçkinlerinden seçilirdi. Tasarruflarında mutlak yetki sahibi idiler. 23 / 50 Kamu düzeniyle (asayiş) ilgili işleri kontrol etmek ve bazen da hemen halledilmesi gereken cinayetlerle ilgilenmek görevini aşağıdakilerden hangisi yapmaktadır? Kadı Mezalim Şurta Muhtesib Avn 24 / 50 İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi kimdir? Hz. Ömer Hz. Ebubekir Hz. Osman Hz. Aişe Hz. Ebu’d-Derdâ 25 / 50 Zimmi kimlere verilen isimdir? müslüman olmayanlara Vergi ödemeyenlere Üzerine vergi düşmeyenlere Müslümanlara Hakları koruma altına alınmış bulunan gayrimüslimlere 26 / 50 Hicretin ilk asrı ile Emeviler döneminde vakıflar kim tarafından yönetilirlerdi? Vâkıf tarafından tayin edilen mütevellilerce Halife Vezir Kadı Hiçbiri Hicretin ilk asrı ile Emeviler döneminde vakıflar, vâkıf tarafından tayin edilen mütevellilerce yönetilirdi. Nazır, mütevellinin kontrolcüsü olarak, kendilerine bağlı vakıf işlerinin doğru bir şekilde devam edip tamamlanmasını denetlerdi. Bunların genel kontrolü ise emiru’l-mü’minîn olan halifeye aitti. 27 / 50 Bir ülkeye yerleşmiş insan topluluğunun düzenini kuran ve temsil eden siyasî iktidarın, kişiliğe ve egemenliğe sahip bir kuruluş biçimindeki görünüşü ne olarak tanımlanır? Devlet Millet Halk Toplum İnsanlık 28 / 50 Osmanlı döneminde daha adil bir toplum düzeni kurmak gayesiyle ortaya çıkmış ve İslam medeniyetinde en üst yargı makamı kabul edilmiş mahkemelere ne ad verilir? Danıştay Mezâlim mahkemesi İstinaf mahkemesi Temyiz Mütercimler heyeti 29 / 50 Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıda Yüksek seviyedeki askeri okullara öğrenci hazırlamak maksadıyla 1875’de açılan orta seviyedeki okullardır? Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne Askerî Rüşdiyeler Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne Dâru’l-Muallimîn Mühendishane-i Berrî-i Hümâyun Askerî Rüşdiyeler: Yüksek seviyedeki askeri okullara öğrenci hazırlamak maksadıyla 1875’de açılan orta seviyedeki okullardır. 30 / 50 Osmanlı döneminde mahkemede, davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevliye ne ad verilir? Muhzır Katib Nâib Şuhûdu’l-hâl Kadıasker 31 / 50 Selçuklulardaki Divan-ı istifâ veya Divanü’z-zimam ve’l-istifâ adını alan divan, günümüzün hangi bakanlığına karşılık gelmektedir? Ekonomi Bakanlığı Gıda ve Tarım Bakanlığı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Adalet Bakanlığı Maliye Bakanlığı Divân-ı İstifâ: Devletin mâli işlerini yürütmekle görevli idi. 32 / 50 Aşağıdakilerden hangisi kadıların hükmederken bilmesi zorunlu olan şartlardan değildir? Kur’an Sünnet İcmâ Kıyas Hisbe 33 / 50 İslamiyette ilk düzenli ordu kim zamanında kurulmuştur? Hz. Ömer Hz. Ali Hz. Ebubekir Hz. Osman Hulefâ-i Raşid 34 / 50 Emniyet teşkilâtının vazifelerini yürütmekle beraber ceza hukuku alanında kaza yetkisiyle de donatılan …….…, devletin güvenliği ve kamu düzeniyle ilgili suçlarla ilgilenmiştir. Noktalı yere aşağıdakilerdenhangisi uygundur? Gulam İhtisab Şurta Hisbe Kudat Emniyet teşkilâtının vazifelerini yürütmekle beraber ceza hukuku alanında kaza yetkisiyle de donatılan kişi Şurta’dır. 35 / 50 “Hukuku’l-ibâd” anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Allah hakkı Ortak hak Hukukullah İnsan hakkı Adalet 36 / 50 Osmanlılarda kadılık görevine getirilme işi ilk kez hangi dönemde gerçekleşmiştir? Fatih Sultan Mehmet Osman Gazi Orhan Gazi I. Murat Yavuz Sultan Selim 37 / 50 Esnaf ve sanatkârın kaliteli mal üretmesine, tüketiciye daha rahat ve ucuz ulaştırılmasına hizmet eden teşkilât aşağıdakilerden hangisidir? Ahilik Divan İhtisab Dernek Beytülmal 38 / 50 Osmanlı döneminde mahkemelerde görülen davaların deftere, tarafların iddia ve savunmalarını, şahitlerin beyanını tam ve doğru bir şekilde kaydetmekle görevli kişilere ne ad verilirdi? Muhzır Katib Nâib Şuhûdu’l-hâl Kadıasker 39 / 50 Asker kadısı veya ordu kadısı anlamındaki kazaskerlik görevi hangi dönemde ortaya çıkmıştır? Harzemşahlar Emeviler Abbasiler Memlukler Karamanoğulları Asker kadısı veya ordu kadısı anlamındaki kazaskerlik görevi Abbasilerde ortaya çıkmış, daha sonraları Harzemşahlarda, Eyyubilerde, Memluklerde, Anadolu Selçuklularında ve hatta Karamanoğullarında da bu makam korunmuştu. 40 / 50 Aşağıdakilerden hangisi adliye işlerinde, kadı ve muhtesibin otoritesinden daha yüksek bir yetkiye sahiptir? Şurta Azimet Mezalim müessesesi Kıyas Mezâlim mahkemesi kadılığı 41 / 50 Hisbe sistemini ilk defa uygulamaya başlayan kişi aşağıdakilerden hangisidir? Kadı Gavs Ebu Yûsuf İbn Mesrûk el-Kindî Ömer bin Hattâb Vezir Nizamülmülk 42 / 50 Osmanlı döneminde çeşitli konularda kadılara vekâlet eden ve kadılar tarafından geçici veya daimi olarak belirli bir iş için görevlendirilen kişi kimdir? Naib Kadı Kazasker Muhzır Katib 43 / 50 Aşağıdakilerden hangi dönemde adlî teşkilâtın başında doğrudan Sultan tarafından tayin edilen “kâdilkudat” bulunuyordu? Emeviler Devri Osmanlı Devri Selçuklukar Devri Hulefâ-yı Râşidîn Devri Hz. Peygamber Devri 44 / 50 Aşağıdakilerden hangisi asr-ı saadet yıllarında beytülmal görevi yapanlar arasında değildir? Halid b. Velid Hz. Ömer Bilal-i Habeşi Ebu Ubeyde b. Cerrah Muaz b. Cebel Asr-ı saâdette Hz. Ömer ve Bilal-i Habeşî’den başka beytülmal görevlilerinin de bulunduğu bilinmektedir. Ebu Ubeyde b. Cerrah ile Muaz b. Cebel’in isimleri burada zikredilebilir. 45 / 50 Miri arazinin temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir? Mülkiyeti devlete ait olan ve kullanımı vatandaşa ait olan arazi Mülkiyeti halka ait olup kullanım hakkı devlete ait olan arazi Mülkiyeti ileri gelenlere ait olup kullanımı devlete ait olan arazi Mülkiyeti ileri gelenlere ait olup kullanımı halka ait olan arazi Mülkiyeti olmayan arazi 46 / 50 Osmanlı dönemi’nin hukuk sistemine dair aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Şer’î ve hukukî bütün meseleler şer’î mahkemelerde karara bağlanmıştır. Örfî hükümler, şer’î hukuka aykırı düş- meyecek tarzda düzenlenmiştir. Kadılar ne kadar bağımsız olsalar da son sözü padişahlar söylerdi. Davalarda alınan her türlü karar ise bugünkü mahkeme ilâmlarında olduğu gibi “sicil defterleri”ne kaydedilmiştir. Şekillenen hukukî esaslar, padişahların tasdikiyle kadılara gönderilen fermanlarla kanun haline gelmekte ve uygulamaya konulmaktaydı. 47 / 50 Aşağıda verilerden hangileri mezâlimin görevlerinden değildir? Memurların, vergi ve diğer devlet mallarını tahsil ederken yaptıkları haksızlıkların giderilmesi. Asayiş ile ilgili işleri kontrol etmek Cuma ve bayram namazları ile hac ve cihad gibi açık ibadetlerin yerine getirilmesini sağlamak. Cuma ve bayram namazları ile hac ve cihad gibi açık ibadetlerin yerine getirilmesini sağlamak. Umumî ve hususî vakıfların denetlenmesi. Kamu düzeniyle (asayiş) ilgili işleri kontrol etmek mezalimin görevi değil muhtesibin görevidir. 48 / 50 Aşağıdakilerden hangisi muhtesip yardımcılarından değildir? ârif emin gulam nâibler terazicibaşı Teşkilâtın başında bulunan muhtesib birçok yardımcı da kullanıyordu. Değişik mesleklere mensup çok dürüst kimseler arasından seçilen bu yardımcılara “ârif ”, “emin “gulam”, “avn” “huddam-ı ihtisâb”, “terazicibaşı”, “koloğlanları” gibi isimler verilmektedir. 49 / 50 Kazaskerlik bugünkü bakanlıkların hangisine karşılık gelmektedir? Maliye Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Bakanlığı İçişleri Bakanlığı Kazaskerlik bugünkü Milli Eğitim ve Adalet bakanlıklarına karşılık gelen bir teşkilâttı. 50 / 50 Aşağıdakilerden hangisi Selçuklular döneminde orduda görev yapan ve askerler arasında ortaya çıkan davalara bakan kadılara verilen isimdir? Udûlu’l-müslimîn Emir-i Dâd Şuhûdu’l-hâl Kadıasker Divan-ı Hümayûn Skorunuz Restart quiz
