Secde Âyetleri ve İşareti

[Arif ARSLANER]

Secde, aşırı saygı göstermek, tevazu ile eğilmek, alnını yere koymak demektir. Okunması veya dinlenmesi durumunda secde edilmesi gereken âyetlere secde âyeti, bu sebeple yapılan secdeye de tilavet secdesi denir. Secde, Yüce Allahʼa teslimiyetin ve kulluğu itirafın en mükemmel şeklidir. Kurʼan-ı Kerimʼde on dört yerde secde âyeti vardır. Secde âyetlerinin bir bölümünde insanların Yüce Allahʼa secde etmeleri emredilir. Bir bölümünde ise müşriklerin Yüce Yaratıcının karşısında secde etmekten kaçındıklarından bahsedilir. Secde âyetlerini okuyan veya duyan kimsenin secde yapması, Yüce Allahʼın emrine itaat etmektir. Yüce Allahʼa secde etmekten kaçınanlara tepki göstermek ve muhalefet etmek anlamına da gelir. Secde âyetlerini okuyan veya dinleyen kimsenin secde etmesi gerekir. Secde âyetleri özel bir işaretle Kurʼan-ı Kerimʼin sayfa kenarlarında gösterilmiştir. Secde işareti Tilavet secdesi nasıl yapılır? Tilavet secdesi tek secdeden meydana gelir. Secde âyetini okuyan veya duyan kişi, kıbleye karşı ayakta durur. Niyet ettim Allah rızası için tilavet secdesi yapmaya der. Ellerini kulaklarına kaldırmadan doğrudan "Allahü Ekber" diyerek secdeye varır. Üç defa "Subhâne Rabbiyel aʼlâ." der ve tekrar tekbir alarak ayağa kalkar. "Semiʼnâ ve ataʼnâ ğufrâneke rabbenâ ve ileykel-mesîr", "... İşittik ve itaat ettik. Ey Rabbʼimiz! Senden bağışlama dileriz. Sonunda dönüş yalnız sanadır.ˮ der. Tilavet secdesi tek başına yapıldığı gibi imamla beraber cemaatle de yapılabilir. Secde âyetinin namaz içinde okunması durumunda, secde âyetinden sonra üç âyetten çok okunmazsa, yapılacak rükû ve secde, tilavet secdesi yerine de geçer. Namaz kılan bir kimse secde âyetinden sonra üç âyetten fazla okuyacaksa, bu durumda tekbir alıp secdeye gider. Ardından ayağa kalkarak bıraktığı yerden okumaya devam eder. Tilavet secdesi yapmak Hanefîlerʼe göre vacip diğer üç mezhebe göre ise sünnettir. Kur'an-ı Kerim'de secde âyeti geçen yerler şunlardır: 1. Aʼraf suresi, 206. âyet 2. Raʼd suresi, 15. âyet 3. Nahl suresi, 49. âyet 4. İsrâ suresi, 107. âyet 5. Meryem suresi, 58. âyet 6. Hac suresi, 18. âyet 7. Furkan suresi, 60. âyet 8. Neml suresi, 25. âyet 9. Secde suresi, 15. âyet 10. Sâd suresi, 24. âyet 11. Fussilet suresi, 37. âyet 12. Necm suresi, 62. âyet 13. İnşikak suresi, 21. âyet 14. Alâk suresi, 19. âyet