Super'e Göre Mesleki Gelişim ve Benlik Kuramı

[Arif ARSLANER]

Super'e Göre Mesleki Gelişim Kuramı ve Özellikleri: Super'a göre meslek seçimi, bireyin çocukluktan belli bir yaşa kadar oluşturmuş olduğu benlik algısının bir ifadesidir. Rol kavramı olarak da nitelendirilebilir. Yani bireyin yaşamında benlik kavramını net olarak belirttiği noktadır. Super'in Benlik Kuramı şöyledir:     Super'a göre bir birey meslek seçmekle o güne kadar geliştirmiş olduğu ben kavramını ve kendini algılama biçimini uygulamaya koymaktadır.     Meslek, bireyin özüne ilişkin algılarının bir ifadesidir.     Benlik kavramının açığa çıkması ve bireyin bir meslek seçmesi aşağıda verilen süreçleri içerir. Büyüme Evresi (0-14 yaş): Bireyin benlik algısı özdeşleşme gibi süreçlerle gerçekleşir: Burada fantezi, yetenek ve ilgiler önem kazanır: Araştırma Evresi (14-24 yaş): Bireyin kendini tanıması. rol denemelerinde bulunması. meslek incelemeleri ve deneme gibi etkinlik/erin olduğu bir dönemdir: Bu dönem kendi içinde evrelere ayrılır:     Deneme Basamağı (14-17 yaş): Geçici denemeler dönemidir.     Geçiş Basamağı (18-21 yaş): Benlik kavramını uygulamaya koymaya başlayacağı dönemdir.     Sınama ve İzleme Basamağı (22-24 yaş): Benlik kavramına uygun meslekleri yapmaya adım atar, durumunu izler ve değerlendirir. Yerleşme Evresi (25-44 yaş): Birey, mesleki bağlamda bir uzlaşma sağlamaya ve işinde yerleşmeye başlar. Birey sosyal yaşamını mesleğine göre ayarlar: işe bağlanma vardır. Koruma Evresi (45-64 yaş): Birey mesleki benliğini korumaya çalışmaktadır: Bireyin doyuma ulaşması gerçekleşir. Çöküş Evresi (65 yaş ve sonrası): Fiziksel gücün azalmasıyla beraber birey iş yükünü ve çalışma alışkanlıklarını azaltır veya değiştirir. Tam zamanlı iş yerine, daha az sorumluluk alınan işler yapılır.