Ünite 1: İbadet - Alıştırma Soruları 1

[Arif ARSLANER]

1 ) I.   Allah'ın hoşnutluğunu gözetmek II.  Fert ve toplum yararını gözetmek III. Allah'ın emirlerine iteat etmek IV.  Allah'ın yasaklarından kaçmakB Bir kulun yaptığı işlerin ibadet hükmünde olabilmesi için yukarıda verilenlerden hangisi veya hangilerini yerine getirmesi gerekmektedir? A ) Hepsi B ) I, II ve IV C ) I, II ve III D ) II ve III E ) I ve IV Çözüm : Allah'ın hoşnutluğunu kazanmak için yaptığı her fiil, niyet, düşünüş ve söz ibadet olarak nitelendirilir. Bu amaçla fert ve toplum yararına gerçekleştirilen her olumlu davranış dinî ve manevî bir anlam kazanır ve ibadet sayılır. Allah'ın emirlerine iteat edip yasaklarından kaçmak da ibadettir. Doğru cevap A şıkkıdır. 2 ) I.   Bedeni ibadet – Hac II.  Mali ibadet – Zekât III. Ayni ibadet – Beş vakit namaz IV.  Vakte bağlı ibadet – Fıtır sadakası Yukarıda verilmiş olan ibadet türü ve ibadet eşleştirmelerinden hangileri doğru eşleştirilmiştir? A ) Yalnız III B ) I ve II C ) I, III ve IV D ) II, III ve IV E ) I, II, III ve IV Çözüm : Malî ve bedenî ibadet: Yerine getirilmesi için aynı anda hem mal hem de sağlıklı bir beden gerektiren ibadetlerdir. Bunun başlıca örneği hacdır. Malî ibadet: Ağırlıklı olarak malla yapılan, sorumlu tutulabilmek için belli bir mal varlığı gerektiren ibadetlerdir. Zengin sayılan Müslüman mükelleflerin zorunlu olarak vermesi gereken zekât ve her Müslümanın kendi imkânına göre gönüllü olarak verdiği sadaka şeklindeki yardımlar bu kısımda yer alır. Aynî ibadet: Mükelleflerin her biri tarafından bizzat yerine getirilmesi gereken ibadetlerdir. Vakte bağlı ibadet: Yerine getirilmesi için dinin belli bir vakit tayin ettiği ibadetlerdir. Beş vakit namaz, oruç ve zekât böyledir. Vakte bağlı olmaları dolayısıyla bunlara "mukayyed ibadet" adı verilir. Ramazan orucu, fıtır sadakası, hac ve beş vakit namaz bu tür ibadetlerdendir. Bu açıdan incelendiğinde Hac ibadeti hem bedeni hem de mali ibadet olması nedeniyle doğru cevap I eşleştirmesi dışındakilerin yer aldığı D seçeneğidir. Doğru cevap D şıkkıdır. 3 ) I.   Kur'an okumak II.  Kurban kesmek III. İ'tikâf Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri ibâdât-ı mersûme kavramı kapsamındadır? A ) Yalnız I B ) Yalnız II C ) I ve II D ) II ve III E ) I, II ve III Çözüm : İslâm'ın temel şartlarını oluşturan namaz, oruç, zekât, hac ibâdât-ı mersûmenin, sistematik ve şekle bağlı ibadetlerin, belli başlılarıdır. Bunların yanında, kurban kesme, i'tikâf, Kur' ân okuma gibi davranışlar da bu anlamıyla ibadetin en meşhur örnekleridir. Adak, yemin, keffâretler ile haram ve helaller de ibadet kavramına dahildir. Doğru cevap E şıkkıdır. 4 ) Bir ibadeti bozan veya sakatlayan fiil veya eksikliğe ne denilmektedir? A ) Sahih B ) Müfsit C ) Bâtıl D ) Edâ E ) Azîmet Çözüm : Müfsit bir ibadeti bozan veya sakatlayan fiil veya eksikliğe denir. Namaz kılarken konuşmak, oruçlu iken bilerek bir şey yiyip içmek ve abdestli iken uzanarak ya da dayanarak uyumak bu ibadetleri bozan davranışlardır. Sahih kendisi için belirlenmiş olan temel unsur (rükün) ve şartları tam olarak taşıyan ibadet ve işlemlerdir. Bâtıl kendisi için belirlenmiş olan temel unsur ve şartları hiç taşımayan ibadet ve işlemlere denilir. Azîmet, mükellefin normal durumlarda yerine getireceği aslî hükümleri ifade eder. Mükellefin bir yükümlülüğü, belirlenen vakit içinde gerekli şartlara riayet ederek eksiksiz yerine getirmesine ise edâ denilir. Doğru cevap B şıkkıdır. 5 ) "Kendisi için belirlenmiş olan temel unsur ve şartları tam olarak taşıyan ibadet ve işlemlerdir." Aşağıdaki seçeneklerden hangisi verilen ifadenin karşılığını verir? A ) Batıl B ) Fasit C ) Müfsid D ) Sahih E ) Azimet Çözüm : Sahih. Doğru cevap D'dir. 6 ) İnsanın en temel sorumluluğu yaratıcısını tanımak, O'na iteat etmek ve iradesi doğrultusunda bir hayat yaşamaktır. Yaratıcının iradesine uygun hayat yaşamanın somut göstergesi, O'nun istediği gibi güvenilir, faydalı, iyi niyetli, merhametli, adaletli, hakkaniyetli, sorumlu bir insan olmaktır. Buna göre böyle bir insan olabilmenin ve Allah'ın iradesine uygun hayat sürmenin temel şartı aşağıdakilerden hangisidir? A ) Kuran B ) İbadet C ) İman D ) Amel-i salih E ) Taat Çözüm : İnsanın en temel sorumluluğu yaratıcısını tanımak, O'na iteat etmek ve iradesi doğrultusunda bir hayat yaşamaktır. Yaratıcının iradesine uygun hayat yaşamanın somut göstergesi, O'nun istediği gibi güvenilir, faydalı, iyi niyetli, merhametli, adaletli, hakkaniyetli, sorumlu bir insan olmaktır. Böyle bir insan olabilmenin ve Allah'ın iradesine uygun hayat sürmenin temel şartı imandır. Doğru cevap C şıkkıdır. 7 ) Ölen bir Müslümanın cenaze namazını kılmak ibadet türleri arasından hangisi için söylenebilir? A ) Aynî ibadet B ) Kifâî ibadet C ) Bedenî ibadet D ) Vakte bağlı ibadet E ) Belirli olan ibadet Çözüm : Kifâî ibadet: Mükelleflerin her biri tarafından bizzat ve ayrı ayrı değil de, hepsinden yapılması istenen ibadetlerdir. İlk anda yapılması istenen ibadetin muhatabı tüm mükelleflerdir. Bu gibi ibadetlerde mükellefin kendisi değil, yapılması istenen fiil önemlidir. Dolayısıyla mükelleflerin bir kısmı ibadeti yerine getirince diğerleri sorumluluktan kurtulmuş olur. Fakat hiçbiri yapmazsa hepsi sorumlu ve günahkâr olur. Kifâî ibadeti yapabilecek durumda sadece bir kişi varsa onun hakkında artık bu kifâî olmayıp aynî ibadete dönüşür. Ölen bir Müslümanın cenaze namazını kılmak böyledir. Doğru cevap B şıkkıdır. 8 ) Aşağıdaki ibadet türlerinden hangisini yükümlü olanlar bizzat yapabileceği gibi, vekil tayin ettikleri kimseler aracılığıyla da yerine getirebilirler? A ) Belirli olan ibadet B ) Malî ibadet C ) Seçimlik ibadet D ) Kifâî ibadet E ) Bedenî ibadet Çözüm : Malî ibadet: Ağırlıklı olarak malla yapılan, sorumlu tutulabilmek için belli bir mal varlığı gerektiren ibadetlerdir. Zengin sayılan Müslüman mükelleflerin zorunlu olarak vermesi gereken zekât ve her Müslümanın kendi imkânına göre gönüllü olarak verdiği sadaka şeklindeki yardımlar bu kısımda yer alır. Bu gibi ibadetleri yükümlü olanlar bizzat yapabileceği gibi, vekil tayin ettikleri kimseler aracılığıyla da yerine getirebilirler. Doğru cevap B şıkkıdır. 9 ) Aşağıdakilerden hangisi miktarı belirli ibadetlere örnek olabilir? A ) Allah yolunda mal, mülk ve para harcama (infâk) B ) Yoksulların ihtiyaçlarını karşılama C ) Misafire ikramda bulunma D ) Sadaka verme E ) Beş vakit namazın vakit ve rekâtları Çözüm : Miktarı belli ibadet: Dinin yerine getirilecek miktar ve sayıyı belirlediği ibadetlerdir. Beş vakit namazın vakit ve rekâtları ile hangi maldan ne kadar zekât verileceği bu kısma girer. Yerine getirilecek miktarın belli olması dolayısıyla bunlara "muhadded ibadet" denir. Bu gibi ibadetler belirlenen ölçü ve miktarda edâ edilmedikçe mükellef sorumluluğunu yerine getirmiş olmaz. Miktarı belirsiz ibadet: Dinin yerine getirilecek miktar ve sayıyı belirlemediği ibadetlerdir. Allah yolunda mal, mülk ve para harcama (infâk), yoksulların ihtiyaçlarını karşılama, misafire ikramda bulunma gibi ibadetler böyledir. Bu gibi ibadetler için din belli bir miktar ve sınır tayin etmemiştir. Onun için bu gibi ibadetlere "gayri muhadded ibadet" denir. Bu miktarı, muhtacın ihtiyacı ve harcama yapanın gücü belirleyecektir. Doğru cevap E şıkkıdır. 10 ) "Tenzîhen mekruh" teriminin yakın anlamı aşağıdakilerden hangisidir? A ) Sadece mekruh B ) Helala yakın mekruh C ) Doğrudan harama yakın mekruh D ) Dolaylı harama yakın mekruh E ) Menduba yakın mekruh Çözüm : Doğru cevap B şıkkıdır.