Eğitim Türleri Nelerdir?

[Arif ARSLANER]

Eğitim türlerinden olan; formal eğitim, informal eğitim, sargın eğitim, yaygın eğitim, hizmet öncesi eğitim, örgün eğitim ifadelerini açıklayacağız. Eğitim Türleri'ne şimdi yakından bakalım. Formal Eğitim Planlı, programlı, devletin kontrolünde yapılan eğitimdir. İki kısımda ele alınır. Örgün Eğitim Okulöncesi, ilkokul, ortaokul, ortaöğretim, yükseköğretim kademelerinden oluşan, okullarda verilen eğitimdir, sürekli ve planlıdır. Zorunludur, belirli yaş gruplarına yöneliktir, profesyoneldir, süreklidir, kademeli olarak ilerlenir. Yaygın Eğitim Örgün eğitime hiç girmemiş veya belirli bir kademesinde ayrılmış bireylere sunulan kısa süreli bilgi - beceri kazandırma eğitimidir. Yaygın eğitim kısa sürelidir, gönüllülüğe dayanır, yaş sınırı aranmaz, yaşam boyu devam eder, örgün eğitimin destekleyicisidir. Yaygın eğitimde, Halkeğitimi: Bireylere kısa süreli gönüllülüğe dayalı bilgi - beceri - meslek kazandırma eğitimidir. (Halk oyunları, kurslar, satranç, dil kursları, biçki - dikiş, bilgisayar, meslek kazandırma) Yaygın eğitimde, Hizmetiçi Eğitim: Bireylerin görev yaptıkları kurumları tarafından verilen eğitimdir. Bu eğitim meslekte eskimişliği önlemek, yeniliği takip ve yeni koşullara uyum sağlamayı kolaylaştırır. Hizmet Öncesi Eğitim Mesleğe atanmadan önce görülen eğitimdir. Hizmet Sonrası Eğitim Emekli olduktan sonra gönüllü olarak belirli eğitim kurumlarında görev almak. İşbaşında Eğitim Yaparak yaşayarak öğrenmedir. Öğrenci deneyimli kişilerle çalışarak öğrenir stajlar, mesleki eğitim, mühendislik eğitimi ve hizmet içi eğitimde kullanılır. KPSS: Yabancı dilde eğitim veren bir okulda, matematik öğretmenliği yapan Selin öğretmenin İngilizcesi çok iyi değildir. Dersleri İngilizce anlatabilmekte ama öğrencilerin kendi aralarında yaptıkları kimi konuşmaları anlamakta güçlük çekmektedir. Bu nedenle yabancı dil kursuna gider. Bu kurs hangi kapsamdadır? (Halk eğitimi) =kurumun değil kendisinin gönüllü olarak İngilizce kursuna katıldığı için halk eğitimi. Kurum önerisiyle gitseydi, hizmet içi eğitim olurdu. Sargın Eğitim Bireylerin tek başına yapabildikleri planlı becerilerle ilgili olarak devletin desteklediği eğitimdir. Bireylerin kendi başına öğrendiği yöresel kültürel değerlerle ilgili olarak bireylere maddi destek sunarak hem yöresel değerlerin yaşamasını hem yaygınlaşması hem de maddi gelir elde edilmesini sağlayan çalışmalardır. Avrupa birliği projeleri sargın eğitimi desteklemektedir. İnformal Eğitim Doğal ortamda, yaşam içerisinde gelişigüzel, tesadüfi sürdürülen plansız, programsız etkinliklerdir. Öğreticileri profesyonel değildir, yeri zamanı belli değildir, gözlem, taklide dayanır. İstendik veya istenmedik davranışlar bir aradadır. (Hayat okulunda okumak) arkadaş grubu, aile - mahalle, iş arkadaşlığı, sokak, oyunlar, tv... KPSS: Hangisi informal öğrenmenin özelliklerinden biri değildir? (Planlı - programlıdır) Sistem olarak Eğitim Ortak amaç için etkileşim içinde olan öğelerin işleyişidir. Eğitim, birçok öğenin iç içe geçtiği etkileştiği sistemden oluşur.     Girdiler: öğretmen - öğrenci özellikleri, hedefler, araç gereçler, plan, program yönetici, personel, bina, para...     İşlemler (süreç): Öğretim yöntem teknikleri, etkinlikler, zamanı kullanma, öğretimin kılavuzlanması, öğrenci katılımı (PİDE)     Çıktı (Ürün): Ortaya çıkan sonuç, düzey, davranış değişikliği, öğrencide meydana gelen bilişsel - duyuşsal - sosyal devinsel istendik davranışlar ve eğitimin yan ürünleri (istenmeyenler).     Dönüt: Sistemin olumlu - olumsuz bildirimleriyle yenilenmesi, geliştirilmesi değiştirilmesidir. Sistemin sürekliliğini sağlayan öğedir. Sistemin açık olmasını sağlayan en önemli öğesi Dönüt     Açık Sistem: Girdi - işlem ve çıktıların yeterli düzeyde olmasıdır. Açık sistemin temel yapısı en önemli öğesi Dönüttür.     Yarı Açık Sistem: Girdi işlem ve çıktıların yeterli dönütlerin eksik olduğu sistem     Kapalı Sistem: Girdi - işlem çıktıların yeterli olmadığı, dönütlerden söz etmenin zor olduğu sistemdir. KPSS: Hangisi öğretim programlarının süreç boyutu ile ilgilidir? (Öğretim stratejileri, yöntem ve teknikleri) KPSS: Hangisi programlar değerlendirilirken hem sürece hem de ürüne yönelik bir değerlendirmedir? (İşlemler ve çıktıların ölçülmesi) Eğitim, öğretimi de kapsayan genel bir süreçtir. Öğrenme sürecinin kılavuzlanması, öğretmedir. Öğretim ise belirli ortamlarda, belirlenmiş zamanlarda, bilişsel - devinsel - duyuşsal kazanımlar edindirir.